Të shkëputesh nga Turqia, 105 vjet pas pavarësisë!

Nga Alfred Peza

E marta e 17 prillit, kur Komisioneri i Zgjerimit Johannes Hahn dhe Shefja e Diplomacisë Europiane Federica Mogherini do të dorëzojnë në Tiranë progres raportin për Shqipërinë, do të mbahet mend gjatë. Sepse ajo datë krejt rastësore e që duket sikur nuk thotë asgjë sot, do të shënohet përgjithmonë si një gur i rëndësishëm kilometrik, në rrugëtimin europian të shqiptarëve.

Mediat gjermane publikuan pjesë të raportit, ku mësohet se Komisioni Europian ka vendosur zyrtarisht që të rekomandojë hapjen e negociatave të anëtarësimit për Shqipërinë. Komisioni kërkon që qeveria e Shqipërisë të mos lerë vend për dyshime në orientimin dhe angazhimin strategjik, duke shfaqur vendosmëri e progres të pakthyeshëm. Komisioni kishte përmendur më herët vitin 2025 si datë për anëtarësimin e vendeve ballanike, por këtë radhë me sa duket, nuk do të japë referenca kohore.

Rekomandimi do ti jepet edhe Maqedonisë, e cila pas rënies së Gruevskit dhe krijimit të qeverisë së Zaevit, po le pas me shpejtësi problemet e mëdha të së shkuarës, duke marë vendime shumë të guximshme brenda vendit dhe me fqinjët, që e bëjnë Shkupin të jetë tashmë në një hap me Tiranën, në këtë proces. Mediat gjermane e konfirmojnë se Komisioni Europian do të rekomandojë hapjen e negociatave për anëtarësimin në BE, edhe për Maqedoninë.

Raporti njeh korrupsionin dhe krimin e organizuar si probleme shumë të theksuara në Ballkanin Perendimor. “Rajoni mbetet një portë e rëndësishme për trafikun e drogës, armëve dhe njerëzve në BE”,- thuhet në raport. Komisioni Europian sipas raportit,- vendosi një barrierë të madhe në rrugën e Turqisë drejt bisedimeve për anëtarësim, pasi tha se Ankaraja zyrtare ka ndërmarrë hapa seriozë që e largojnë nga Bashkimi Europian.

Pikërisht ky zhvillim i fundit, duket shumë interesant jo për Turqinë vetë, por për shqiptarët në raport me historinë. Vetëm tani pas 105 vjetësh nga pavarësimi prej Perandorisë Osmane, Shqipëria po arrin që të hedhi një hap shumë të rëndësishëm drejt qytetërimit perendimor duke e parakaluar përfundimisht Turqinë, në garën zyrtare të anëtarësimit në Bashkimin Europian. Shqipëria e trashëgimisë dhe e ndikimit oriental, kurrë nuk ka qenë në këto 600 vitet e fundit, më pranë rrënjëve të saj oksidentale, ëndrrës së rilindasve dhe etërve tanë themelues.

Turqia e ka firmosur marrëveshjen e asociimit plot 43 vjet përpara Shqipërisë, që në vitin 1963 kur Shqipëria ishte pjesë e Lindjes Komuniste dhe anëtare e Traktatit të Varshavës, armikes së NATO-s. Ajo e ka dorëzuar aplikimin për anëtarësim në BE që në 14 prillin e 1987 dhe e ka marë statusin e kandidatit për anëtarësim në Union, në dhjetor të 1999, plot 15 vjet përpara Shqipërisë.

Kjo qajse gjithësesi, nuk është thjeshtë dhe vetëm për meritë të Shqipërisë, por sigurisht, edhe për shkak të dështimit të Turqisë në reformat demokratizuese, sidomos vitet e fundit, kur ajo po i largohet gjithnjë e më me shpejtësi BE.