“Një epokë e re është përpara nesh”: Zbulohen detaje të planit 800 miliardë eurosh për ‘riarmatimin’ e Evropës

Presidentja e Komisionit Evropian (KE), Ursula von der Leyen ka propozuar një plan me pesë pjesë për të mobilizuar rreth 800 miliardë euro për të forcuar mbrojtjen e Evropës dhe për të ofruar mbështetje ushtarake “të menjëhershme” për Ukrainën pasi Shtetet e Bashkuara pezulluan ndihmën.

“Një epokë e re është përpara nesh”, tha presidentja në një letër duke paraqitur planin para 27 liderëve të Bashkimit Evropian (BE) të martën, dy ditë përpara fillimit të një samiti që synon “çimentimin” e veprimit të përbashkët mbi sigurinë afatgjate të Ukrainës dhe Evropës në Bruksel.

“Evropa përballet me një rrezik të qartë dhe të pranishëm në një shkallë që askush prej nesh nuk e ka parë në jetën tonë”, shkroi ajo.

Udhëheqësit evropianë janë nën presion të madh për të rritur shpenzimet e mbrojtjes, pasi kthimi i presidentit të SHBA-së, Donald Trump në pushtet, ka “paralajmëruar” se ata nuk mund të mbështeten verbërisht te Uashingtoni.

Huamarrja e përbashkët do të shkojë drejt ndërtimit të fushave të aftësive pan-evropiane si mbrojtja ajrore dhe raketore, sistemet e artilerisë, raketat dhe municionet, dronët dhe sistemet anti-drone ose për të adresuar nevoja të tjera nga “lëvizshmëria” kibernetike në atë ushtarake, tha KE.

Propozimi i Von der Leyen përfshin një huazim të ri të përbashkët të BE-së prej 150 miliardë eurosh (158 miliardë dollarë) për t’i dhënë hua qeverive të BE-së për mbrojtje, si pjesë e përpjekjes së përgjithshme të financimit.

Ajo nuk dha një kornizë kohore të detajuar, por tha se shpenzimet duhet të rriten “urgjentisht tani, por edhe për një periudhë më të gjatë kohore gjatë kësaj dekade”.

“Evropa është e gatshme të marrë përsipër përgjegjësitë e saj”, shkroi von der Leyen. “Ne do të vazhdojmë të punojmë ngushtë me partnerët tanë në NATO. Ky është një moment për Evropën. Dhe ne jemi gati të rritemi”.

Njoftimi erdhi disa orë pasi Trump urdhëroi një pauzë të ndihmës ushtarake për Ukrainën në mes të përplasjes së tij të vazhdueshme me presidentin ukrainas Volodymyr Zelensky javën e kaluar.

Trump ka thënë gjithashtu se anëtarët evropianë të NATO-s duhet të shpenzojnë 5 për qind të prodhimit të tyre të brendshëm bruto (PBB) për mbrojtje – një shifër që asnjë anëtar i NATO-s, përfshirë SHBA-në, nuk e arrin aktualisht.

Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s Mark Rutte u ka thënë vendeve anëtare se duhet të kalojnë në më shumë se 3 për qind sa më shpejt të jetë e mundur.