Zgjedhjet presidenciale në SHBA, që fitojnë vëmendjen e tërë botës, këtë vit do të mbahen më 3 nëntor. Është interesant se si kjo datë nuk bie të jetë të dielën, por të martën – e arsyeja fshihet në traditën e demokracisë në SHBA.
Kur anëtarët e Konventës Kushtetuese të SHBA-së u mblodhën në vitin 1787, delegatët nuk kanë mundur të dakordohen për atë se në cilën ditë do të duhej të mbaheshin zgjedhjet në SHBA.
Kështu mbeti në dorën e shteteve federale të caktojnë datën e zgjedhjeve federale, që rezultoi me disa dekada kaos, sepse zgjedhjet mbaheshin në ditë të ndryshme në shtete të ndryshme federale.
Por gjërat u rregulluan 70 vite më vonë – më 1845, kur në Kongres u votua që zgjedhjet në nivel federal të mbahen të martën. Caktimi i së martës kishte kuptim asokohe, ku shumica e popullsisë amerikane jetonte në zonat rurale.
E diela konsiderohej ditë e shenjtë pushimi, kurse e hëna as që ka ardhur në shprehje të diskutohej sepse asokohe për të shkuar për të votuar kanë udhëtuar me karroca dhe u është dashur të nisen të dielën që të mbërrijnë të martën, në vendin ku është dashur të votojnë. E mërkura ishte ditë tregu dhe për këtë kongresistët u dakorduan për të martën.
Për shekullin e 19-të , ishte një vendim i duhur dhe atëherë zgjedhjet në SHBA shndërroheshin në një paradë të madhe. Familje të tëra vinin me karroca, të gjithë visheshin me rroba solemne, e pas votimit bashkoheshin dhe këndonin.
Sidoqoftë, për zgjedhjet në shekullin 21, e marta si ditë e zgjedhjeve është një trashëgimi mjaft arkaike në demokracinë amerikane. Politologët dhe aktivistët shpesh theksojnë se votimi të martave është një nga arsyet pse pjesëmarrja në zgjedhjet presidenciale është jashtëzakonisht e ulët, sepse hulumtimet tregojnë se çdo i katërti amerikanë është shumë i zënë gjatë të martës për të dalë e votuar.
Edhe më interesant që zgjedhjet zhvillohen gjatë vjeshtës, e jo për shembull në pranverë, sepse shoqëria amerikane në fillimet e saj ishte kryesisht agrare. Pranvera dhe vera nuk ishin të përshtatshme për shkak të punëve bujqësore, kurse vjeshta është zgjedhur sepse vjen pas përfundimit të mbjelljes dhe korrjes.
Diskutime rreth kësaj post