Arkeologët kanë zbuluar gjurmët më të hershme njerëzore të gjetura ndonjëherë në gadishullin Arabik. Besohet se janë rreth 120,000 vjet të lashtw dhe shtrihen në vendin e një liqeni antik në shkretëtirën e sotme Nefud. Ky rajon ishte vendimtar në migrimin e njerëzve nga Afrika dhe në pjesën tjetër të botës, duke shërbyer si portë hyrëse midis Afrikës dhe Euroazisë.
Mendohet se njerëzit u shfaqën në Afrikë rreth 300,000 vjet më parë dhe nuk arritën në Levant për më shumë se 150,000 vjet.Ekspertët më parë besuan se njerëzit e bënë këtë udhëtim përgjatë rrugëve bregdetare, por studiuesit që qëndrojnë pas gjetjes së fundit besojnë se kjo nuk mund të jetë domosdoshmërisht e vërtetë.
Ata teorizojnë se në vend që të ndjekin oqeanin, njerëzit mund të kenë marrë rrugë të brendshme dhe të kenë ndjekur liqene dhe lumenj. Krahas shenjave njerëzore gjenden 233 fosile dhe 369 gjurmë të kafshëve, përfshirë 44 elefantë dhe 107 gjurmë këmbësh deveje, që tregon se liqeni ishte një vrimë ujitje e famshme. “Prania e kafshëve të mëdha si elefantët dhe hipopotamët, së bashku me kullotat e hapura dhe burimet e mëdha ujore, mund ta ketë bërë Arabinë Veriore një vend veçanërisht tërheqës për njerëzit që lëvizin midis Afrikës dhe Euroazisë”, thotë autori i vjetër i studimit Michael Petraglia i Max Planck Instituti
Sot, Gadishulli Arabik karakterizohet nga shkretëtira të gjera dhe të thata që do të kishin qenë jo-mikpritëse për njerëzit e hershëm dhe kafshët që ata gjuanin.Por hulumtimet gjatë dekadës së fundit kanë treguar që kjo nuk ishte gjithmonë rasti dhe do të kishte qenë e harlisur dhe e lagësht në një periudhë të njohur si ndër-akullnajat e fundit. Profesori Ian Candy nga Royal Holloway, bashkëautor i studimit, thotë se kjo periudhë kohe është ‘një moment i rëndësishëm në parahistorinë njerëzore’.
‘Ndryshimet mjedisore gjatë interglacialit të fundit do të kishin lejuar njerëzit dhe kafshët të shpërndahen nëpër rajone të shkreta, përndryshe veprojnë si pengesa kryesore gjatë periudhave më pak të lagështa, siç është sot,’ shton ai.
“Këto zbulime sugjerojnë lëvizjet njerëzore përtej Afrikës gjatë ndër-akullnajave të fundit të shtrirë në Arabinë Veriore, duke nënvizuar rëndësinë e këtij rajoni për studimin e parahistorisë njerëzore.”
Gjurmët e këmbëve u zbuluan në vitin 2017 kur erozioni largoi sedimentin që ulej në majë të gjurmëve të pavdekshme, duke i ekspozuar ato për t’u parë.
‘Gjurmët e këmbëve janë një formë unike e provave fosile në atë që ato ofrojnë fotografi në kohë, zakonisht përfaqësojnë disa orë ose ditë, një rezolutë që ne nuk priremi ta marrim nga të dhënat e tjera,’ autori i parë i gazetës Mathew Stewart, i Institutit Max Planck Ekologjia Kimike, Gjermani, tha për AFP.
Printimet datuan duke përdorur një teknikë të quajtur lumineshencë e stimuluar optike – drita e shpërthimit në kokrrat e rërës dhe matja e sasisë së energjisë që ato lëshojnë. Kokrrat e rërës që janë zbuluar pas një kohe të gjatë të mbrojtur nga rrezet e diellit veprojnë si një ‘orë natyrore’, thonë studiuesit./ CNA
Diskutime rreth kësaj post